19 april 2024: LANdelijk Longcongres Passende zorg bij COPD. Klik hier.

5.5 Controleer en bespreek medicatie, inhalatietechniek en therapietrouw

Wanneer: week 2 tot 4

Begripsomschrijving

Bespreek de complete medicatie en controleer of de patiënt de juiste inhalatievaardigheden gebruikt, inclusief de kennis van onderhoud. 

De instructie heeft tot doel dat de patiënt optimaal zijn/haar medicatie kan gebruiken (inhaleren) met optimaal resultaat. Daarvoor heeft de patiënt de kennis hoe en in welke dosering de medicatie gebruikt moet worden en begrijpt deze dat het gebruik volgens dit voorschrift voorwaarde is voor het bedoelde resultaat van de behandeling. 

Praktisch handvat

Controleer en bespreek complete medicatie:

  • Controleer de tevredenheid over en het effect van de medicatie, met specifieke aandacht voor bijwerkingen. Wijzig zo nodig (inclusief nieuwe inhalatie instructie);
  • Controleer de kennis van de patiënt over de complete medicatie, continu en incidenteel/zo nodig gebruik. Eveneens is het belang van therapietrouw, ook in een periode van weinig klachten, bij de patiënt bekend.

Inhalatietechniek:

De inhalatietechniek wordt na week 2-4 gecontroleerd en er wordt waar nodig instructie gegeven. Deze instructie voldoet aan het volgende:

  • Met het oog op uniformiteit en juistheid van instructie wordt gebruik gemaakt van de door de LAN ontwikkelde zorgprotocollen, instructiefilms en gebruiksaanwijzingen inhaleren; 
  • Instructie wordt gegeven door een zorgverlener die is geschoold volgens door de LAN opgestelde criteria;
  • Er is aandacht voor het onderhoud en reinigen van de inhalatoren.

Indien inhalatietechniek onvoldoende blijft, heroverweeg de keuze van inhalator. 

Monitor complete medicatie en inhalatietechniek:

  • Monitor in een continu traject het medicatiegebruik om onvoldoende therapietrouw op te sporen en tijdig een interventie te starten om therapietrouw te verbeteren;
  • Noteer afspraken en voortgang in EPD en Individueel Zorgplan, waarbij samenwerking en afstemming tussen voorschrijver, coach en apotheek belangrijk zijn;
  • Bij voorkeur wordt bij nieuwe medicatie omwille van het medicatieoverzicht op het recept aangegeven welke medicatie gestopt is. Eveneens wordt het medicatieoverzicht aangepast in het Individueel Zorgplan.

Instrumenten medicatie, therapietrouw en zuurstof

Literatuursuggesties en video’s: 

Patiëntenmateriaal:

Overig/tips/voorbeelden:

  • Handreiking Digitale Zorgtoepassingen voor patiëntgerichte COPD zorg, in het bijzonder onderdeel Inzicht in dagelijks leven. In deze toolbox wordt een overzicht geboden van de beschikbare digitale toepassingen rondom COPD zorg. Zowel op het gebied van (digitale) voorlichtingsmaterialen, als op het gebied van monitoring, communicatie en gedeelde besluitvorming.
  • Geef patiënt een overzicht mee van de thuismedicatie, inclusief instructie (inhalatorgebruik.nl);
  • Stuur het complete medicatieoverzicht bij ontslag naar de thuisapotheek (per fax, email of zo mogelijk via EPD);
  • Bij voorkeur wordt bij nieuwe medicatie omwille van het medicatieoverzicht op het recept aangegeven welke medicatie gestopt is. Eveneens wordt het medicatieoverzicht aangepast in het Individueel Zorgplan.

Esther Beemsterboer, longverpleegkundige
Aan het woord
Over Inhalatie-instructie
Stoppen met roken
‘Ik ben blij met mijn goede begeleiding’

‘Vóór het zorgpad controleerden we het medicatiegebruik van patiënten ook, maar dat gebeurde tussen de bedrijven door. Daardoor konden we verkeerd gebruik over het hoofd zien. Nu is het een heel belangrijk aandachtspunt geworden. Dat is een grote verbetering, want ik zie hoe vaak het fout gaat.

Tijdens opname nemen we met elke patiënt de inhalatie-instructie door. Ook schrijven we op een kaartje wanneer de patiënt welke inhalator moet gebruiken, bijvoorbeeld vóór het ontbijt, de lunch, het avondeten en het slapengaan. Zo gaan patiënten het medicijn koppelen aan “eten” en “slapen”, en vergeten ze het minder snel.

De verpleegkundigen blijven het medicatiegebruik in de gaten houden. Op de dag dat iemand naar huis gaat, doen we nog een controle. De wijklongverpleegkundige controleert het medicatiegebruik tijdens het huisbezoek nog een keer.’

Lees het hele verhaal