19 april 2024: LANdelijk Longcongres Passende zorg bij COPD. Klik hier.

7.1 Inventarisatie en optimaliseren voedingstoestand

Wanneer: tijdens opname

Begripsomschrijving

Er vindt inventarisatie en zo nodig optimalisatie van de voedingstoestand plaats tijdens opname.

Praktisch handvat

Binnen 24 uur na opname:

  • Screen voedingstoestand d.m.v. gevalideerd screeningsinstrument;
  • Bepaal indien nodig de BMI.

Tijdens opname (eind van opname):

  • Bepaal indien nodig de VVMI.

Consult diëtist indien:

  • SNAQ =3, MUST =2; 
  • BMI <21;
  • VVMI mannen <17, vrouwen <15.

Aandachtspunten tijdens opname:

  • Bespreek voedingsadvies voor na ontslag; 
  • Stel vast en bespreek of voedingsinterventie/begeleiding door diëtist noodzakelijk is in thuissituatie en zorg voor overdracht indien nodig. Leg de volgende gegevens vast in de overdracht: hulpvraag, VVMI;
  • Voedingsinterventie is alleen zinvol in combinatie met een inspanningsinterventie/ fysiotherapeutische begeleiding, pas hierop het voedingsadvies aan;
  • Observeer mogelijk slikproblemen/functie van de patiënt, logopedie eventueel hierbij inschakelen;
  • Signaleer overgewicht BMI >30 of BMI >25 met comorbiditeit en leg zo nodig afspraken vast in IZP en stem af met de zorgcoördinator.

Instrumenten voedingstoestand

Meetinstrumenten:

  • SNAQ, SNAQ 65+ en 65-, SNAQ + BMI, SNAQ RC of MUST;
  • Bio-Impedantiemeter;
  • TOAD-Overdrachtsformulier van de NVD (stuurgroepondervoeding.nl);
  • Scorelijst: bijvoorbeeld Nederlandse vragenlijst voor eetgedrag (NVE).

Patiëntmateriaal:

Overig/Tips/Voorbeelden:

  • Handreiking Digitale Zorgtoepassingen voor patiëntgerichte COPD zorg, in het bijzonder onderdeel Leefstijlfactoren. In deze toolbox wordt een overzicht geboden van de beschikbare digitale toepassingen rondom COPD zorg.
  • In de regio zorgen voor een overzicht van diëtisten die patiënten met COPD goed kunnen begeleiden en hiermee overlegvormen aangaan;
  • In samenwerking met fysiotherapie 2x per jaar alle testen (waaronder bepalen van de VVMI) herhalen, zodat veranderingen in lichaamssamenstelling snel kunnen worden gesignaleerd (regio Tiel);
  • Wanneer de VVMI niet bepaald kan worden tijdens opname zelf, eventueel laten bepalen op de longfunctie bij een poli-bezoek.

Yvonne Egberts, COPD-patiënt
Aan het woord
Over Voeding
Algemeen

‘Els, de verpleegkundig specialist, regelde verder een diëtiste voor mij. Ik was namelijk veel afgevallen in de periode voorafgaand aan de opname. Ik dacht altijd dat ik gezond at, maar de diëtiste vertelde dat je met COPD extra eiwitten nodig hebt. Anders verlies je spierkracht en gaat je conditie achteruit. Ze heeft ook tips gegeven voor extra tussendoortjes. Die pas ik nog steeds toe, en er zijn weer wat kilo’s bij gekomen.’

Lees het hele verhaal