19 april 2024: LANdelijk Longcongres Passende zorg bij COPD. Klik hier.

4.1 Inventariseren rookgewoonte en stopmotivatie

Wanneer: dag 2

Begripsomschrijving

Tijdens het dag-2 gesprek wordt het rookprofiel opgesteld. Is er een stopmotivatie? Bij voldoende motivatie wordt de stop-roken behandeling direct gestart en wordt zorg gedragen voor de coördinatie van het zorgproces.

Praktisch handvat 

Individueel gesprek met patiënt waarin onderstaande ter sprake komt:

  1. Stel rookstatus vast: roker – ex roker – nooit roker: Indien roker: bepaal pack years, vraag naar rookgedrag en geef stopadvies;
  2. Stel stopmotivatie vast: gemotiveerd – overweegt – niet gemotiveerd.

Stel actieplan vast, waarbij rekening wordt gehouden met het motivatieniveau:

A) Ongemotiveerde/overwegende patiënt: voer motivatie verhogend gesprek met behulp van de 5 R’s (zie bijlage 10a):

Noteer de minimale parameterset3:

  • Roken: roker / ex-roker / nooit-roker;
  • Datum stopadvies;
  • Motivatie na motivatie verhogende behandeling: gemotiveerd / overweegt / ongemotiveerd;
  • Datum motivatie verhogende behandeling;
  • Vervolgafspraken.

B) Gemotiveerde patiënt: advies en directe begeleiding (gedragsmatig en farmacologische ondersteuning) met behulp van de 5 A’s (zie bijlage 10a)

Noteer in EPD minimale parameterset:

  • Begindatum stoppen met roken begeleiding;
  • Farmacologische behandeling: ja / nee;
  • Zo ja medicatie noteren;
  • Vervolgafspraken;
  • Stopdatum.
Bij iedereen met longproblemen dient nicotine abusus besproken te worden, zo ook bij patiënten met gevorderd COPD. Bij het niet bespreken van roken doet de hulpverlener de patiënt tekort. Door het op de juiste manier bespreken (compassievol, zie bijlage 10a) laat de zorgverlener zien dat het roken niet veroordeeld wordt, de zorgverlener oprecht hulp kan aanbieden en de patiënt de moeite waard is. Bovendien wordt de patiënt een gelijkwaardige gesprekspartner i.p.v. aanhoren van (soms ongevraagde) adviezen. Wanneer uit het gesprek blijkt dat de patiënt er op dit moment niet over wil hebben, laat het dan ook echt rusten.

Instrumenten Stoppen met roken

Meetinstrumenten:

Literatuursuggesties en video’s: 

Patiëntenmateriaal:

Overig/tips/voorbeelden:


Yvonne Egberts, COPD-patiënt
Aan het woord
Over Stoppen met roken
Algemeen

‘Tijdens mijn opname is mij uitgelegd dat stoppen met roken heel belangrijk voor mij is. Daarmee kan ik verdere schade aan mijn longen voorkomen. Ik had op dat moment al een poosje geen sigaret meer aangeraakt omdat ik daar te ziek voor was. Op dat moment leek het heel gemakkelijk om nooit meer te beginnen.

Toen ik weer thuis was, heb ik het lang volgehouden om niet te roken. Ik kreeg goede hulp van de praktijkondersteuner van de huisarts. Zij belde mij af en toe met handige adviezen. Maar afgelopen voorjaar ben ik toch weer gaan roken. Gelukkig kon ik, met hulp van de huisarts, na drie maanden weer stoppen.’

Lees het hele verhaal