19 april 2024: LANdelijk Longcongres Passende zorg bij COPD. Klik hier.

3.2 Longaanval Actieplan globaal bespreken

Wanneer: (dag voor) ontslag

Begripsomschrijving

Tijdens het ontslaggesprek worden de acute onderdelen van het Longaanval Actieplan besproken, waardoor de patiënt na ontslag weet waar hij/zij op moet letten bij verergering van klachten en welke acties daarbij horen. Andere punten van het LAP worden ná ontslag besproken.

Praktisch handvat

  • Tijdens het dag-2 gesprek is geïnventariseerd hoe de patiënt omgaat met klachten ten gevolge van een longaanval. Dit dient als input voor het gesprek met de patiënt en zijn/haar mantelzorger(s).
  • In het gesprek worden de volgende onderdelen besproken en uitgewerkt:
    • Contactpersoon;
    • Wat te doen bij verergering van klachten;
    • Rescue medicatie.

Dit komt overeen met het ‘gele’ blok van het LAP. Ervaringen uit de pilot laten zien dat het bespreken van het gehele LAP en Individueel Zorgplan vóór ontslag niet uitvoerbaar zijn / zinvol is. Bovendien is de ervaring dat patiënt en mantelzorger meer informatie onvoldoende kan opnemen.

Instrumenten IZP en LAP

Voorbeelden van een Longaanval Actieplan

Er zijn verschillende actieplannen in omloop, waaronder:

  • Longaanval Actieplan COPD (LAP) (aan te vragen bij Longfonds).  Zie ook bijlage 5e van het zorgpad;
  • REDUX herken-actieplan; reducing delay through education in COPD exacerbations. Een project, ontwikkeld door de CAHAG, om door scholing van zorgverleners en educatie aan patiënten exacerbaties eerder te herkennen en te behandelen; Scholingen:
  • Actieplan COPD (Medisch Spectrum Twente).

Voorbeelden van een Individueel Zorgplan

  • Idealiter is er omwille van de overzichtelijkheid en uitvoerbaarheid slechts één Individueel Zorgplan voor chronisch zieken. Helaas is dit IZP nog niet beschikbaar.
  • Enkele tips bij het opstellen van een IZP:
    • Maak het IZP niet te lang;
    • Gebruik plaatjes en voorkom het gebruik van ‘technische taal’;
    • Maak het IZP persoonlijk door alle betrokken zorgverleners op te nemen;
    • Een digitaal IZP heeft voordelen, maar is een project op zich;
    • Een afscheurkaartje met stoplicht aanwijzingen dat bijvoorbeeld op de koelkast gehangen kan worden wordt als nuttig ervaren.
  • Er zijn verschillende zorgplannen in omloop, waaronder:
    • Voorbeeld Individueel Zorgplan, gemaakt als voorzet na afloop van pilot. In dit voorbeeld is het IZP ingevuld in week 2, en aangepast na ca 3 maanden. Zie bijlage 5f van het zorgpad;
    • Individueel Zorgplan bij ernstig COPD (Compassion)
    • IZP gebruikt zoals in een huisartsenpraktijk: er is een groot aantal individuele zorgplannen in omloop, zowel ziekte specifiek als generiek (zie zorgvoorbeter.nl). Voorkeur gaat uit naar generiek model, zeker ook gezien de veelal aanwezige co-morbiditeit;

Handreiking Digitale Zorgtoepassingen voor patiëntgerichte COPD zorg. In deze toolbox wordt een overzicht geboden van de beschikbare digitale toepassingen rondom COPD zorg. Zowel op het gebied van (digitale) voorlichtingsmaterialen, als op het gebied van monitoring, communicatie en gedeelde besluitvorming.

Literatuursuggesties en video’s: 

Patiëntenmateriaal:  


Els Fikkers, verpleegkundig specialist
Aan het woord
Over Zelfmanagement en het Longaanval ActiePlan (LAP)
Algemeen

‘De informatie beschreven in het LAP is meestal niet nieuw voor patiënten. Maar omdat het nooit zwart op wit stond, liepen sommige mensen steeds in dezelfde val: als hun klachten verergerden, deden ze niets.

Nu alles is vastgelegd, beklijft de informatie beter. Bij verergering van klachten pakken ze het plan er daadwerkelijk bij en merken dat ze de ernst van hun klachten voor een groot deel zelf kunnen beïnvloeden. Ze krijgen grip op hun ziekte. Dit zelfmanagement werkt door in de behandeling; patiënten voelen zich meer betrokken en nemen vaker hun eigen verantwoordelijkheid.’

Lees het hele verhaal